سیستم‌های اطفاء حریق گازی، سیستم‌هایی هستند که حریق را با کمک یک عامل اطفاء گازی از طریق جابجایی اکسیژن (کاهش میزان اکسیژن) و یا اثرات فیزیکی ( استخراج گرما ) اطفا می‌کنند. این سیستم‌ها پاکترین سیستم‌های اطفا می‌باشند که طیف وسیعی از گازهای اطفا مختلف را شامل می‌شوند. فعال‌سازی اتومات این سیستم‌ها از طریق سیستم اعلام حریق و نیز بصورت دستی صورت می‌گیرد.
اولین نسخه از خاموش کننده آتش نشانی قابل حمل مدرن توسط کاپیتان جورج ویلیام مانبی در سال ۱۸۱۹ اختراع شد، که شامل یک ظرف مسی با ۳ گالن محلول کربنات پتاسیم بود که تحت فشار هوا فشرده شده است. در سال ۱۹۱۲ پیرون کلرید تتراکلراید یا خاموش کننده CTC که در آن مایع از پمپ دستی یا برنجی یا کرومی توسط پمپ، بر روی آتش می‌آمد پیشگام شد. این خاموش کننده مناسب برای آتش سوزی‌های مایع و الکتریکی بوده و تا ۶۰ سال بعد در وسایل نقلیه موتوری رایج بوده است. اما بخار و فرآورده‌های احتراق بسیار سمی بودند و در اثر استفاده از این خاموش کننده‌ها در فضاهای محدود، مرگ و میر رخ داد. در اواسط قرن بیستم، نوع مدرن خاموش کننده با استفاده از مواد خاموش کننده مختلف ظاهر گردید. این خاموش کننده‌ها ابتدا با فشار هوا و سپس با گاز کربن دی‌اکسید جایگزین شدند. اما به مرور زمان و کارشناسی و نظارت دقیق‌تر ایرادهایی به سیستم کربن دی اکسید وارد شد از جمله که CO2 پس از استفاده پراکنده می‌شود، خاموش کننده‌های CO2 خطراحتراق مجدد را دارند و همچنین در اتاق‌های کوچک خطر خفگی وجود دارد. استفاده از CO2 در حال حاضر بیشتر در اتاق‌های سرور بدون تردد افراد متمرکز شده است.
اگرچه هنوز اطفا حریق هالون در آمریکا قانونی است و خاموش کننده‌های بسیار کارایی هستند اما در انگلستان و اروپا، هالون غیر از موارد خاص، هواپیماهای خاص و مصارف اجرای مجاز، غیرقانونی است. به نظر می‌رسد این حداقل تا حدی در پاسخ به پروتکل مونترال و تلاش برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP) برای مبارزه با انتشار مقادیر مواد شیمیایی مضر در جو باشد. هالون‌ها، کلروفلوئوروکربن‌هایی هستند که باعث آسیب رساندن به لایه اوزون می‌شوند لذا برای جایگزین‌هایِ سازگار با محیط زیست از از دستور کار خارج شدند. این جایگزینی هالون‌ها از طریق تغییر در ترکیب شیمیایی گاز اطفا بر پایه هالون صورت گرفت، این جایگزین‌ها اگر چه ضرری برای لایه اوزون ندارند و تائیدیه‌های محیط زیستی لازم را برای مصارف اطفاء گازی دارا می‌باشند اما کماکان میزان رهاسازی و وجود این گاز در محیط‌های مختلف اطفا، دارای استانداردهای غلظت مشخصی می‌باشد.
به طور کلی سیستم‌های اطفاء گازی را می‌توان در ۳ دسته زیر تقسیم‌بندی کرد:
- سیستم اطفاء گاز بی اثر (Inert Gas)
- سیستم اطفاء گازی هالوکربن (HFC)
- سیستم اطفاء گاز کربن دی اکسید ( CO2 )
دو دسته اول گازها بخصوص گازهای هالوکربنی در فرآیند اطفای حریق به دلیل ایجاد اطمینان از عملکرد سریع و صحیح، قدرت خاموش کنندگی مناسب، کمترین خطر را جهت پرسنل و همچنین تجهیزات تحت حفاظت دارد و بدلیل عدم وجود پسماند پس از عملیات اطفا، می‌توان سیستم مورد حفاظت را سریعاً به حالت کارکرد اولیه بازگرداند. لذا مکان‌هایی که دارای تجهیزات الکتریکی و داده‌های مهم باشند مانند مراکز داده و اتاق‌های کنترل، اتاق‌های برق و حتی بخش‌هایی از بیمارستان‌ها به دلایلی که در بالا گفته شد نیاز به سیستم اطفاء گازی دارند و جدا از خسارت جانی گاهی اطفاء سریعتر و عدم گسترش حریق و راه اندازی مجدد سیستم بلافاصله بعد اطفاء باعت جلوگیری از هدر رفت میلیاردها تومان می‌شود. گاهی این ارزش به صورت مادی نیست و جنبه فرهنگی و تاریخی دارد که منجر به اهمیت بیشتر سیستم اطفاء گازی از حیث سرعت و صحت اطفا می‌شود مانند مراکز نگهدارای اسناد تاریخی، موزه‌ها و کتابخانه‌های ملی و بین المللی.
به طور کلی مزایای استفاده از سیستم‌های اطفاء گازی بر پایه هالوکربن را می‌توان به صورت زیر بیان کرد
- عدم تأثیر مخرب بر محیط زیست از نظر تأثیر بر روی لایه اوزون
- استفاده جهت نواحی‌ای که پرسنل در آن حضور دارند (با رعایت استانداردهای لازم)
- تخلیه ساکنین (کمتر از ۱۰ ثانیه) و اطفای حریق بسیار سریع (ظرف مدت حداکثر ۳۰ ثانیه)
- کاهش مقدار گاز لازم برای حفاظت از اتاق‌ها به حداقل ممکن و در نتیجه کاهش تعداد سیلندرهای مورد نیاز و همچنین انعطاف فوق العاده در طراحی بدلیل وجود سایزهای مختلف سیلندر
- فشار کاری بسیار پایین در مقایسه با سایر سیستم‌های گازی (۲۵ و ۴۲ بار)
- کاهش هزینه‌های اولیه در مقایسه با سایر سیستم‌های اطفا گازی
طراحی سیستم اعلان حریق در اطفاء گازی ، از یک سیستم اعلان حریق عمومی متفاوت است و جهت اطلاع از این تفاوت کلیک نمایئد.
- تجهیز کنترل پنوماتیکی
- دتکتور حریق
- سیلندرهای عامل اطفا
- سلکتور_ ولو هیدرولیکی
- فلپ تخلیه فشار
- پنل کنترل اطفا و اعلام حریق
- زنگ خطر شنیداری اعلام حریق
- زنگ خطر دیداری (فلاشر) اعلام حریق
- نازل اطفاء گازی
دیدگاه‌ها (0)